۱۳۸۸ مهر ۲۳, پنجشنبه

در وسط قالی طرحی محرابی به چشم میخورد و نقشه حاشیه بر خلاف قالی متداول بلافصل بوم حاشیه بزرگ که مانند پر بصورت 7-8 در کنار هم قرار گرفته است و سپس زنجیره و سپس حاشیه کوچک از ویژه گیهای شناخت قالی بلوچی می باشد.طره و حاشیه یا سر فصل قالی مشتمل بر 9 ستون با سر ستون می باشد که کاملا در دو طرف سعی بر حفظ قرینه داردو و 7 مربع که داخل ان پر و خالی است و زنجیره ای که نقش مرکز قالی را جدا میکند. قرینه سازی کاملا محسوس و حساب شده است و بیننده را به توجه بیشتر در کلیه نقشه جذب می کند . 

گیاهان که سنبل نقشه  قالی بوده است در اینجا حکایت از وجود گیاهان مخصوص منطقه را دارد.

در بعضی از نقشها برای انکه خواب فرش کاملا مشخص شود قالی را مانند متن نوشتهای می باند.و مورد استفاده ان برای عبادت و یا پا انداز شخص بخصوصی استفاده میشده است.

مانند سجاده یا قالی برای  ورود عروس.

نقشه منحصر بفرد این قالی نیز مانند نقشه های منحصر بفرد خراسان که هر منطقه از منطقه دیگر شناخته میشود .قالی بجنورد با قالی بیرجند و گنابادو مشهد با یکدیگر متمایز بوده و هریک نقشه خود را داراست.

قالی اردبیل و تبریز متمایز از یکدیگر است.

قالی اصفهان و تهران و بوشهر هر یک دارای ویژه گی اقلیمی خود می باشند.

در تقسیم بندی نقشه قالی طرح اقتباسی را به واسطه ارتباط فرهنگی نام گذاری کرده اند . در این طرح اشکال هندسی مانند لوزی -مربع- مستطیل-بیضی طرح های گردان را پدید اورده اند.افغانستان-ترکیه-قفقاز امروزی و حتی گوبلن فرانسه را در این تقسیم بندی قرار داده اند.

سرو ایران که خود تاریخ شگفتی دارد و در زمان حمله مغولها از کاشمیر ایران به هندوستان برده شده و امروزه به نام کشمیر مشهور است در قالی ایران نشانه سبزی -شادابی و استقامت است و نقطه مقابل ان درخت بید است . در تابلو فرشها درخت بید نقش بیشتری در بیان داستان دارداما در نقش محرمات خطوط به  صورت راه راه و موازی هم از پاین به بالا و برعکس به رنگهای پهن و نباریک تقسیم میشوند. که دوران ان را با توجه به اثار بدست امده از ظروف و لباسهای ایرانی به دوران تخت جمشید نسبت میدهند.

ماهی سمبل تازگی است و استان هرات به واسطه اب خوش گوارش برای زیست مکاهیها هنرمندان را به خلق اثر ماهی درهم مشهور به هراتی نمود. ماهی هراتی به حرکت درامده و به ماهی درهم سنه کردستان- خورده ماهی-سگ ماهی-ماهی فراهان زنبوری- ماهی هرات مشهور میشود. که در قالی بلوچی ان را میتوان دید .اما طرح محرابی که در کمی پائین تر از حاشیه کوچک دیده میشود به دوران ظهور پس از اسلام نسبت داده شده است و محرابی ستوندار -قندیلی- درختی( انوتولی)گلدانی و دور نما را با خود همراه دارد.نقش هندسی که خود سبک دیگری است در این قالی دیده میشودکه بیننده را به یاد خاتم کاریها می اندازد.  

قالی بلوچ تلفیقی از هنر قبل از ورود اسلام و بعد از ورود اسلام را همراه دارد.زیرا در کشورهای همجوار مانند افغانستان-پاکستان-هندوستان که دارای تاریخ پیش از اسلام و بعد از اسلام می باشد به چشم میخورد.

البته پاکستان را نمیتوان از دیدگاه تاریخی سیاسی کشوری قدیمی دانست اما ساکنان ان دارای فرهنگ ویژه خود بوده اند. رنگ در کامیون های پاکستان نشان اشنایی این مردم با رنگ امیزی می باشد.

هرات امروزی دومین شهر بزرگ افغانستان می باشد که رود زیبای هری رود از کنار ان میگذرد. به زبان اوستایی هرویوا و زبان فارسی سنگ نبشته می گویند . مردم ان به فارسی با لهجه هراتی سخن میگویند.میوه مشهور ان انگور لعل است. ارامگاه خواجه عبدالله انصاری در این مکان است. ساتی برزن والی ان که هراتو گفته میشود در زمان داریوش انجا بوده است.

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر